Moet ik alweer een pauze nemen? De meeste mensen vinden het fijn en kijken er naar uit: pauze! Even niet werken of niet met de neus in de boeken. Vrijheid! Toch merk ik dat veel leerlingen het vaak niet prettig vinden om pauze te houden. Wel of geen pauze? En waarom?

Dat je op een keer pauze moet gaan houden is voor iedereen wel logisch. Je hersenen hebben ook rust nodig. Sommige leerlingen ervaren dat hun hoofd ‘vol’ zit.

Hoe komt het dat onze hersenen ‘moe’ worden? 

De informatie die je opneemt wordt verwerkt. Het wordt door je hersenen gekoppeld aan informatie die je al weet en zo wordt de informatie opgeslagen. Terwijl je informatie opneemt, wordt ook andere informatie in je hersenen opgeroepen. Je herkent het vast wel: je denkt aan iets en opeens komen er allerlei andere gedachten naar boven. Al die hersenprocessen kosten energie.

Van welke activiteiten worden onze hersenen ‘moe’?
  • Beslissingen maken. Dat hoeven geen ingewikkelde beslissingen te zijn: ook de keuze tussen hagelslag of pindakaas (of allebei) kost energie. Niet heel veel, maar als je snel na elkaar veel kleine beslissingen maakt, merk je dat je mentaal moe wordt. Daarentegen kosten zaken die automatisch gaan, zoals je ochtendroutine, vrijwel geen energie.
  • Dingen herinneren. Waar heb ik ook al weer mijn fietssleutel gelaten? 
  • Lastige dingen begrijpen en onthouden. Denk maar eens aan de moeilijke opgave bij wiskunde of het moeilijke begrip bij economie.
  • Afleiding of twee dingen tegelijkertijd doen. Je aandacht schakelt steeds tussen twee taken en dat kost energie.
Waarvan worden onze hersenen nog sneller moe?
  • Weinig slaap
  • Veel ‘aan je hoofd hebben’, je zorgen maken
  • Slecht eten
  • Te weinig koolhydraten eten
Wat zijn adviezen van wetenschappers?

Een vrij bekende techniek om hard te werken, maar je hersenen niet te veel te belasten, is de pomodoro-techniek. Je werkt 25 minuten gefocust aan een taak en daarna houd je een pauze van 5 minuten. Het idee is om elke tussen de blokken van 25 minuten, je hersenen even niets te laten doen. Na 5 minuten ben je voldoende hersteld om weer 25 minuten aan de slag te gaan. 

Maar wat als…

…je na die 25 minuten nog niet moe bent? Op zich is die pomodoro-techniek niet verkeerd. De spanningsboog bij een stevige concentratie is ongeveer 25 minuten. Maar wat als je je niet erg hoeft te concentreren op een taak? Of als je nog helemaal fris en fruitig bent? Of als je niet zo veel huiswerk hebt? Is het dan niet beter om door te gaan in plaats van ‘verplicht’ pauze om daarna weer moeite doen om ‘erin te komen’? Ja, het is verstandig om te kijken naar je eigen ritme. Waarom een pauze nemen als je ‘in de flow zit’?!

Wat moet ik nu aan met die pauzes?

Hier een paar handvatten:

  • Start met de pomodoro-technieken kijk hoe dat bevalt. Bij welk soort huiswerk werkt het wel en wanneer werkt het niet? Denk ook aan:
    • Hoe fris en fruitig was ik toen ik aan het werk ging?
    • Hoe lang moet ik studeren? Als je denkt dat je meer dan een uur bezig bent, adviseer ik de techniek toe te passen (maak eventueel een blok van 35 of 40 minuten). 
    • Als je serieus bezig bent met het kijken naar wanneer je een pauze neemt en hoe lang, kom je er achter wat voor jou werkt. 
  • Maak eventueel een logboek: noteer wat wel en niet bevalt aan lengte van pauzes. 
  • Wat doe je in je pauze? Het tegenovergestelde van wat je doet tijdens huiswerk maken of te wel: bewegen. Spieroefeningen, dansen of de hond uitlaten. Zo gaat je bloed wat sneller stromen en komt er meer zuurstof in je hersenen.
Bronnen

Cirillo, F. (2018). De pomodoro-techniek. Dé methode om urenlang geconcentreerd te werken en superproductief te worden. Amsterdam: Maven Publishing.

Allen, D. (2015). Getting things done. De kunst van stressvrije productiviteit. Amsterdam: A.W. Bruna uitgevers.