Wie herkent de situatie niet: de leerling vindt dat hij wel muziek kan luisteren tijdens het leren en dat hij écht niet afgeleid wordt. Ondertussen zien ouders dat er weinig wordt geleerd. Helpt muziek luisteren om beter te leren of niet? En zo ja, welke muziek helpt wel?
Mutitasken
Laten we met wat feiten beginnen. Muziek luisteren en leren is multitasken; je schenkt aan beide aandacht. Maar multitasken kunnen we eigenlijk niet. Je focust je óf op de muziek óf op je leerwerk. Wij mensen kunnen alleen multitasken als we twee dingen doen waarvan één geautomatiseerd is en de ander niet. Denk aan kletsen tijdens het lopen of fietsen. Ik gebruik hier expres het woord ‘kletsen’. Want wat gebeurt er als je tijdens een wandeling of het hardlopen iets ingewikkelds uit gaat leggen, bijvoorbeeld iets wat je net hebt geleerd? Dan ga je automatisch langzamer lopen.
Leren en muziek luisteren
Dus kunnen wij als mensen muziek luisteren en leren tegelijk? Nee. Maar zo zwart-wit is het toch niet; er zijn uitzonderingen.
Zoals ik al zei, kun je wel multitasken als je een geautomatiseerde taak en taak uitvoert die je aandacht vraagt. Zo is het mogelijk dat je naar muziek kunt luisteren en makkelijke opgaven kunt maken. Dat zullen waarschijnlijk opgaven zijn, die je uit je hoofd kunt maken. De taak, de huiswerkopdrachten, zijn geautomatiseerd. Maar bij leerwerk heb je je volledige aandacht wel nodig en dan werk muziek vaak als een stoorzender. Probeer het maar eens uit!
Huiswerk maken met bekende muziek op de achtergrond gaat makkelijker dan met onbekende muziek. Muziek, die je vaker luistert, herken je en dat kost minder hersencapaciteit.
Muziek luisteren en leren hoeft elkaar niet te bijten. Sterker nog, muziek heeft zelfs positieve effecten op leren. Welke zijn dat en hoe werkt dat?
Muziek maakt huiswerk leuker
Muziek kan je helpen met beginnen aan saai of makkelijk huiswerk. Door het luisteren van muziek kom je in een positieve vibe en gaan lastige taken je net wat makkelijker af. Overigens, iets lekkers eten of drinken kan voor dezelfde gevoel zorgen. Denk aan een kop thee of wat chocola.
Muziek helpt met focussen
Verder kan bepaalde soorten muziek helpen om om beter te focussen en meer energie te geven. Ik heb een aantal leerlingen begeleid, die expres dance- of rockmuziek opzette om in een bepaalde mindset/bubbel te komen. Door (die) muziek maak je een soort schil om je heen, waardoor alle prikkels van buiten wegvallen.
Daarnaast kan muziek helpen om irritante geluiden te filteren. Zo vinden veel leerlingen het prettig als ze op school muziek op mogen zetten tijdens huiswerk maken.
Tot slot kan muziek je ook helpen focussen omdat het een goed gevoel geeft. Hoe meer positieve gevoelens je tijdens leren ervaart, hoe meer je van het leerwerk opsteekt.
Soort muziek
Zoals ik al zei zetten sommige leerling dance- of rockmuziek op om zich te focussen. Andere leerlingen zijn meer gebaat bij de zogenaamde ‘studiemuziek’. Dat is muziek die je hartritme omlaag brengt. Het heeft een kalmerende werking en dat zou goed zijn om jezelf te kunnen concentreren. Dat klopt een beetje, want om te leren moet je niet te kalm zijn; dan val je in slaap. Er moet een mate van arrousal, opwinding zijn, maar niet te veel.
Pauze
Helpt het niet op zowel met als zonder muziek te leren? Misschien is je concentratie op en ben je toe aan een pauze. Loop even de trap op en neer, doe wat strekoefeningen of dans op je favoriete muziek. Zo gaat je bloed beter stromen en krijgen je hersenen weer voedingsstoffen en zuurstof. Daardoor kan je je weer beter concentreren.
Conclusie
Kortom: als je een lastige taak moet uitvoeren, kan je beter geen muziek opzetten. Als je toch wat geluid op de achtergrond wil, kies dan voor zachte, rustgevende muziek waarin niet gezongen wordt. Probeer en kijkt wat jou helpt en zet de muziek uit als je je alsnog niet kan concentreren. Misschien ben je aan een pauze toe.
Experimenteer en kijk welke muziek je helpt om je te focussen. Muziek zonder zang leidt minder af dan muziek met tekst. Wees eerlijk tegen jezelf en zet de muziek uit als je daardoor afgeleid wordt. Zoek een andere manier om je aandacht te richten op je taak.
Dus is muziek luisteren terwijl je huiswerk maakt af te raden? Nee, helemaal niet. Maar dan moet de muziek wel herkenbaar en het huiswerk makkelijk zijn.
Bronnen
De Bruyckere, P., Kirschner, P. & Hulshof, C. (2018). Jongens zijn slimmer dan meisjes. 35 mythes over leren en onderwijs (pp. 99-101). Leuven: Lanno campus.
De Bruyckere, P., Kirschner, P. & Hulshof, C. (2019). Juffen zijn toffer dan meesters. En nog meer mythes over leren en onderwijs (pp. 66-67). Leuven: Lanno campus.
Hattie, J. & Yates, G. (2015). Leren zichtbaar maken met de kennis over hoe wij leren (pp. 261-266). Rotterdam: Bazalt.
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/muziek-aan-tijdens-het-studeren-slim-of-juist-niet/ Gevonden op 12 juni 2020.